Wyjątkowy wczesnośredniowieczny artefakt, który służył swojemu właścicielowi nie tylko jako ozdoba ale i swego rodzaju amulet ochronny. Zawieszka jest wczorajszym znaleziskiem Szymona z województwa Świętokrzyskiego.
W dniu wczorajszym (01.08.2020), Szymon Madzik pasjonata z Świętokrzyskiej Grupy Eksploracyjnej znalazł, mogłoby się wydawać niepozorny „kawałek blaszki”. Doświadczony poszukiwacz wiedział jednak że ma do czynienia z cennym zabytkiem, o którym niezwłocznie poinformował urząd Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Obiekt został wstępnie wydatowany na XI-XIII wiek. Tego typu lub podobne miniaturowe topory znane są w całym regionie bałtyckim. Duża ich część posiada zdobienia, głównie w postaci motywów geometrycznych. Na odkrytej przez Szymona siekierce widzimy sporą ilość tzw. „symboli solarnych”, które wiązane są ze słońcem i jego kultem w mitologii. Symbol ten dość często znajduje się na średniowiecznych ozdobach, magicznych amuletach czy nawet narzędziach. Wisiorek wykonany jest z brązu i posiada wiekową naturalną, ciemną patynę.
Szymon Madzik – poszukiwacz i członek Świętokrzyskiej Grupy Eksploracyjnej.
Czym są i skąd się wzięły tego rodzaju ozdoby? Ich początek dopatruje się w Młocie Thora, wywodzącym się z mitologii nordyckiej, oraz wiąże z „starą Rusią”. Tak naprawdę, przypuszczeń i analogii jest na ich temat bardzo dużo. Trzeba podkreślić że miniaturowe przedmioty, jak topory, włócznie, tarcze, czy różnego rodzaju narzędzia znane i popularne były już u germanów, na terenach będących pod wpływem Rzymu, a nawet u Celtów.
Niektórzy naukowcy w wisiorkach z toporami dopatrują się, odniesienia do lodzi wikingów. Na terenach Rusi, ich symbolikę wiąże się z św. Olafem – patronem żeglarzy. Natomiast na naszych terenach najbardziej popularną koncepcją jest, ścisłe wiązanie tego typu amuletów z słowiańskim bóstwem Perunem, oraz wiązaną z nim symboliką słoneczną.
Amulety z miniaturowymi toporami. Rys 16, wygląda najbardziej zbliżony do siekierki z woj. Świętokrzyskiego.
fot. Wikimedia Commons
Nie można, wykluczyć żadnej z interpretacji pochodzenia, przeznaczenia jak i wierzeń związanych z amuletami w kształcie toporków. Na podstawie porównania i dostępnych źródeł, odkrytą siekierkę można zaliczyć do typu 1, według przyjętej klasyfikacji Makarowa. Odkryty przez Szymona zabytek niestety posiada ubytek, brakuje mocowania do zawieszania ozdoby, które nie przetrwało próby czasu i intensywnej uprawy rolnej.
Jeśli sami odkryjecie, lub znaleźliście w jakiś okolicznościach obiekt ozdobiony podobnie jak ten wisiorek 'symbolami solarnymi’, to koniecznie zgłoście się do kogoś po więcej informacji.
Źródło: Early medieval miniature axes of Makarov’s type 2 in the Baltic Sea Region -Paweł Kucypera, Sławomir Wadyl
Pochodzące z legalnego źródła SREBRNE MONETY jak i preparat do ich czyszczenia znajdziecie w naszym sklepie!
